Το «Κέντρο Μελέτης και Διάδοσης Μύθων και Παραμυθιών» διοργάνωσε το 6ο Φεστιβάλ Αφήγησης στην Αθήνα την Παρασκευή 17, το Σάββατο 18 και την Κυριακή 19 Νοεμβρίου 2017, στο «Σπίτι των Παραμυθιών - Το Μουσείο Αλλιώς», ένα χώρο για την αφήγηση και το παραμύθι.
Το Φεστιβάλ είχε θέμα «Παραλογές και μαντινάδες». Οι παραλογές αποτελούν μια ιδιαίτερη κατηγορία δημοτικών τραγουδιών, με αφηγηματικό χαρακτήρα κι οι μαντινάδες είναι είδος έμμετρης λαϊκής έκφρασης ανταλλαγής μηνυμάτων.
Στο Φεστιβάλ συμμετείχαν με αφηγήσεις Έλληνες και ξένοι αφηγητές.
Το Φεστιβάλ το Σάββατο και την Κυριακή έκλεισε με μια μικρή γιορτή. Οι παρευρισκόμενοι μοιράστηκαν τις μαντινάδες τους, τραγουδώντας και τσουγκρίζοντας τα ποτήρια τους με κρασί, ρακί και τσίπουρο.
Στο Φεστιβάλ συμμετείχε με ιστορίες από την προφορική παράδοση της Ινδίας ο Βρετανοϊνδός αφηγητής Peter Chand. Η Ανθή Θάνου επιμελήθηκε τις παραλογές πέντε αφηγητριών: Αγγελική Γκόγκου, Τζένη Διαμαντοπούλου, Βιργινία Κοκκίνου, Καλλιόπη Λιαδή, Ειρήνη Νικολακοπούλου, που ενώνουν τις φωνές τους μ' ένα βιολί κι ένα νταούλι. Κουρσάρικα μας αποκάλυψε η Βιολέτα Σολιδάκη. Στην εποχή του Βυζαντίου με την Λιογέννητη μας ταξίδευσε η Παραμυθοκόρη Βασιλεία Βαξεβάνη. Παραδοσιακές ρίμες, μοιρολόγια, μουσικές και τραγούδια, έσμιξαν από την ομάδα αφήγησης «Παραμυθανθός»: Δημήτρης Μάλλης, Καλλιρρόη Μουλά, Δημήτρης Κλεισαρχάκης, Κώστας Ακτύπης. Η Ελενίτσα Γεωργίου από την Κύπρο λάλησε την Σαχταρίτσα, την Σταχτοπούτα από το Σταυρί του Πόντου. Το Γιοφύρι της Άρτας διαβήκαμε και τον Διγενή Ακρίτα γνωρίσαμε μαζί με την Σμαράγδα Αποστολάτου. Για του Ερωτόκριτου και της Αρετούσας τον έρωτα μας τραγούδησε ο Εμμανουήλ Παλιάκης. Η Λαογράφος Ελένη Ψυχογιού μας μίλησε για παραλογές τραγουδισμένες, ιστορίες και μύθους, και με ερωτήσεις και απαντήσεις ο Peter Chand μας γνώρισε την ινδική παράδοση.
Η καλλιτεχνική διεύθυνση του Φεστιβάλ ήταν του Γιώργου Ευγενικού.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
Στο πλαίσιο του 6ου Φεστιβάλ Αφήγησης της Αθήνας πραγματοποιήθηκε σεμινάριο στην αγγλική γλώσσα από τον Βρετανοϊνδό αφηγητή Peter Chand, την Πέμπτη 16 Νοεμβρίου 2017 και ώρα 18.30-21.30 με θέμα:
ΙΝΔΙΚΗ ΛΑΙΚΗ ΠΡΟΦΟΡΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ
Ο Peter Chand μας προσκάλεσε να γνωρίσουμε την ινδική λαϊκή προφορική παράδοση και μοιράστηκε την εμπειρία του από την συλλογή, μετάφραση, κατανόηση και αφήγηση των ινδικών ιστοριών.
Παρασκευή 17 Νοεμβρίου 2017 (20:00)
Η ΈΝΑΡΞΗ ΦΕΣΤΙΒAΛ ΜΕ ΜΑΝΤΙΝΑΔΕΣ
Μαντινάδες για την έναρξη του Φεστιβάλ από τους αφηγητές της ομάδας διοργάνωσης.
Διοργάνωση: Κέντρο Μελέτης και Διάδοσης Μύθων και Παραμυθιών
«ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΑΠ’ ΤΗΝ ΙΝΔΙΑ» (Αφήγηση στην αγγλική γλώσσα)
Ο Βρετανοϊνδός αφηγητής Peter Chand αφηγείται αγαπημένες του ιστορίες από την προφορική παράδοση της Ινδίας, ανάμεσά τους και κάποιες που έχει συλλέξει από μέλη της οικογένειάς του και έχει μεταφράσει από τα Παντζάμπι στα Αγγλικά. Πρόκειται για ιστορίες σοφίας, φιληδονίας, για ιστορίες σκοτεινές αλλά και ιστορίες απόλυτης χαράς!
Διάρκεια: 60'
Σάββατο 18 Νοεμβρίου 2017 (18:00)
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ και ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
«ΙΝΔΙΚΗ ΠΡΟΦΟΡΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ» (Στην αγγλική γλώσσα)
Ο Βρετανοϊνδός αφηγητής Peter Chand απαντάει σε ερωτήσεις με θέμα την ινδική προφορική παράδοση.
Διάρκεια: 60'
ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ 10 λεπτών
ΠΑΡΑΛΟΓΕΣ
«ΤΑ ΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΚΑΡΔΙΑΣ ΓΙΝΗΚΑΝΕ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ»
Ο πιο μεγάλος τ' ανθρώπου ο καημός, το γέλιο του και το δάκρυ, δύσκολα ομολογούνται.
Λένε πως, σαν βαστάξουνε μια καρδιά, δεν θέλουν να την αφήσουν.
Παλεύει εκείνη, να χαρεί. Τον πόνο να φωνάξει.
Το γέλιο ν' αφήσει να ακουστεί. Το δάκρυ, να κυλήσει.
Και τότε, βγάν' η καρδιά, φωνή τρανή. Τον πόνο τραγουδάει!
Κι έτσι, ο καημός μοιράζεται.
Το γέλιο, αντηχάει. Ποτάμι γίνεται ο λυγμός, όσοι διψάν, να πίνουν.
Τέσσερις αφηγήτριες ενώνουν τις φωνές τους μ' ένα βιολί κι ένα νταούλι και μας μιλούν με παραλογές. Η Βιργινία Κοκκίνου, μας φανερώνει την δύναμη που έχει «Η ευχή της μάνας». Η Τζένη Διαμαντοπούλου με την Ειρήνη Νικολακοπούλου μάς λένε για την αγάπη «Της Ευγενούλας» και η Αγγελική Γκόγκου με τη Τζένη Διαμαντοπούλου και την Καλλιόπη Λιαδή για «Του κυρ Βοριά» τα καμώματα. Επιμέλεια: Ανθή Θάνου
Διάρκεια: 15'
Η παραλογές που θα μας αφηγηθεί η Βιολέτα Σολιδάκη αναφέρονται σε τραγικά στιγμιότυπα τον καιρό των κουρσάρων, που συγκλόνισαν τις τοπικές κοινωνίες και παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον ως δείγματα προφορικού ποιητικού λόγου με ιστορική αξία.
Έτσι λοιπόν, «Οι σκλάβοι τω Μπαρμπαρέσσω» παρακαλούν τον Ήλιο να μην ανατείλει κι αν ανατείλει, να «γοργοβασιλέψει» για να μην δει... την «πώληση της γυναικός του Κοντοθόδωρου», την «αρπαγή της αδελφής από τον αδελφό», την «αιχμαλωσία νέων από πειρατές», την «κόρη ταξιδεύτρια»...
Διάρκεια: 15'
ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ 15 λεπτών
«Η ΛΙΟΓΕΝΝΗΤΗ ΄Η Η ΑΓΡΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΕΡΩΤΑ»
«Η Λιογέννητη» είναι από τα ομορφότερα και τελειότερα ποιήματα της λαϊκής μας παράδοσης. Η αγωνία του έρωτα, ο πόνος της απόρριψης, πάθος και μίσος, μάγια και μεταμφιέσεις, όλα ανακατεύονται σε ένα παραμυθένιο ποίημα από την εποχή του Βυζαντίου. Αφηγείται η Παραμυθοκόρη Βασιλεία Βαξεβάνη
Διάρκεια: 30'
ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ 5 λεπτών
«ΤΟΥ ΠΡΑΜΑΤΕΥΤΗ»
Έρωτας – δρόμος – κτήση – απώλεια
Η ομάδα αφήγησης «Παραμυθανθός» παρουσιάζει τις παραλογές: «Του πραματευτή», «Γιάννης και δράκος», παραδοσιακές ρίμες της Μήλου, ένα μοιρολόι του γάμου από τη Θράκη και το μοιρολόι «Φιδάκι κολοβό».
Παραλογές, παραδοσιακές ρίμες, μοιρολόγια, μουσικές και τραγούδια, σμίγουν με την αφήγηση μιας πορείας ζωής, μιας πλάνης.
Αφήγηση: Δημήτρης Μάλλης, Καλλιρρόη Μουλά.
Μουσική: Δημήτρης Κλεισαρχάκης, Κώστας Ακτύπης, Δημήτρης Μάλλης.
Διάρκεια: 30'
ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ 5 λεπτών
ΜΑΝΤΙΝΑΔΕΣ
Οι παρευρισκόμενοι καλούνται να μοιραστούν παραδοσιακές μαντινάδες ή μαντινάδες της επινόησής τους κι ύστερα να τραγουδήσουν και να τσουγκρίσουν τα ποτήρια τους με κρασί, ρακί και τσίπουρο.
Κυριακή 19 Νοεμβρίου 2017 (18:00)
ΟΜΙΛΙΑ ΚΑΙ ΣΥΖΗΤΗΣΗ
«ΠΑΡΑΛΟΓΕΣ: ΤΡΑΓΟΥΔΙΣΜΕΝΕΣ, ΠΑΡΑΛΟΓΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΚΑΙ ΜΥΘΟΙ»
Ομιλία της Ελένης Ψυχογιού (Λαογράφου, τ. Ερευνήτριας του Κέντρου Ερεύνης Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών). Εισαγωγή στην έννοια των παραλογών και στις ιστορίες που μας μεταφέρουν. Θα επακολουθήσει συζήτηση.
Διάρκεια: 60'
ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ 10 λεπτών
ΠΑΡΑΛΟΓΕΣ
«ΣΤΑΧΤΟΠΟΥΤΕΣ ΞΕΧΑΣΜΕΝΕΣ - Η ΣΑΧΤΑΡΙΤΣΑ»
«Μια φορά κι έναν καιρό ήταν τρεις αδελφάδες,
που γνέθαν με τη μάνα τους, γνέθαν το ριζικό τους…»
Η παραλλαγή της Σταχτοπούτας από τον Πόντο, κεντήθηκε σε παραλογή και παρουσιάζεται από τη λαλιά της Κύπριας Ελενίτσας Γεωργίου και τη μιλιά των μουσικών οργάνων του Εμμανουήλ Παλιάκη.
Διάρκεια: 25'
ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ 5 λεπτών
«ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΚΑΙ ΘΑΜΑΤΑ»
«Το γιοφύρι της Άρτας», «Η ουρά του αλόγου», «Ο Διγενής Ακρίτας», «Μάνα που 'χε ένα γιο», «Γκιακ».
Άπλωνε ο γέρος στη θρακιά τα πόδια να ζεστάνει και μου 'λεγε στα σιγανά και στα κρυφά διηγούνταν.. για καβαλάρηδες που τ' άλογα μέσ’ στην καρδιά τους είχαν, για γιοφύρια που γυναίκες τα 'χτιζαν… μα και για το Διγενή Ακρίτα που Χάρο δε φοβήθηκε.
Αφήγηση: Σμαράγδα Αποστολάτου. Νταούλι: Τζένη Διαμαντοπούλου.
Διάρκεια: 35'
ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ 20 λεπτών
«Ο ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΣ ΚΙ Ο ΑΕΤΟΣ»
«Τ’ άκουσες, Αρετούσα μου, τα θλιβερά μαντάτα; Ο Kύρης σου μ' εξόρισε εις τση ξενιτιάς τη στράτα! Τέσσερις μέρες μοναχά μου 'δωκε ν' ανιμένω, κι αποκεί να ξενιτευτώ, πολλά μακρά να πηαίνω».
Ο Εμμανουήλ Παλιάκης αφηγείται την παραλογή «Του Αετού» και τραγουδάει για τον έρωτα του «Ερωτόκριτου» και της Αρετούσας, δυο νέων που ερωτεύονται παράφορα στη μεσαιωνική Κρήτη. Ο Ερωτόκριτος είναι μια έμμετρη ερωτική ιστορία που συνέθεσε ο Βιτσέντζος Κορνάρος τον 17ο αιώνα στην Κρήτη και διαδόθηκε προφορικά, από στόμα σε στόμα.
Διάρκεια: 20'
ΜΑΝΤΙΝΑΔΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΛΗΞΗ ΤΟΥ ΦΕΣΤΙΒΑΛ
Οι παρευρισκόμενοι καλούνται να μοιραστούν παραδοσιακές μαντινάδες ή μαντινάδες της επινόησής τους κι ύστερα να τραγουδήσουν και να τσουγκρίσουν τα ποτήρια τους με κρασί, ρακί και τσίπουρο και να ευχηθούν όλοι μαζί «και του χρόνου».
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗΣ
Διοργάνωση: Κέντρο Μελέτης και Διάδοσης Μύθων και Παραμυθιών
Οργανωτική επιτροπή: Μαρία Βλαχάκη, Μαρία Βραχιονίδου, Γιώργος Ευγενικός, Παναγιώτης Παπαϊωάννου, Νικολέτα Χιρπιλίδου.
Καλλιτεχνική Διεύθυνση: Γιώργος Ευγενικός.
Σεμινάριο: Peter Chand
Ομιλίες: Peter Chand, Ελένη Ψυχογιού
Αφηγήσεις:
Ελλάδα: Σμαράγδα Αποστολάτου, Βασιλεία Βαξεβάνη, Αγγελική Γκόγκου, Τζένη Διαμαντοπούλου, Καλλιόπη Λιαδή, Δημήτρης Μάλλης, Καλλιρρόη Μουλά, Ειρήνη Νικολακοπούλου, Εμμανουήλ Παλιάκης, Βιολέτα Σολιδάκη.
Κύπρος: Ελενίτσα Γεωργίου
Ινδία: Peter Chand
Μουσική: Δημήτρης Κλεισαρχάκης , Κώστας Ακτύπης,Δημήτρης Μάλλης, Εμμανουήλ Παλιάκης, Τζένη Διαμαντοπούλου, Ειρήνη Νικολακοπούλου.
Ομάδα στήριξης διοργάνωσης: Παναγιώτης Αμανατίδης, Βάγια Κατσαβού, Ανεζούλα Κατσιμπίρη, Λίλα Πηττά, Αριάδνη Νάνου, Αγγελική Νιάρχου. Αργυρώ Σχιζογιάννη, Μαρίνα Χατζηθεολόγου,
Κύπρος: Ελενίτσα Γεωργίου
Ινδία: Peter Chand
Μουσική: Δημήτρης Κλεισαρχάκης , Κώστας Ακτύπης,Δημήτρης Μάλλης, Εμμανουήλ Παλιάκης, Τζένη Διαμαντοπούλου, Ειρήνη Νικολακοπούλου.
Ομάδα στήριξης διοργάνωσης: Παναγιώτης Αμανατίδης, Βάγια Κατσαβού, Ανεζούλα Κατσιμπίρη, Λίλα Πηττά, Αριάδνη Νάνου, Αγγελική Νιάρχου. Αργυρώ Σχιζογιάννη, Μαρίνα Χατζηθεολόγου,
